Doktora uzun, zorlu ve genelde ülkemizde akademisyen olmak istemeyenlerin pek de göz önünde bulundurmadığı bir eğitim ve araştırma süreci. Doktora süresi ülkeden ülkeye değişse de yüksek lisans eğitiminden sonra ortalama 5 ila 7 yıl arası ek bir eğitim sürecini kapsıyor. Peki bu sürecin sonunda ne gibi işlerde çalışmak mümkün? Düşünülenin aksine, doktora sırasında öğrenilen bilgiler akademisyenlik dışında da bir çok alanda kapı açmakta. Eğer doktora yapmayı düşünüyorsanız fakat sonrasında ne yapacağınızdan emin değilseniz, okumaya devam edin!
Sayısal ve Teknik Bilimler
Öncelikle doktoranın hangi alanda yapıldığı doktora sonrasındaki iş olanakları açısından önemli bir rol oynuyor. Matematik, fizik gibi daha sayısal alanlarda yapılan doktoralar bankacılıktan sigorta şirketlerine kadar pek çok sektörde aranan matematiksel modelleme ve veri analizi gibi yetenekleri kazandırıyor. Özellikle eğer doktora sırasında Python ya da R gibi programlama dillerini kullanarak veri analizi yaptıysanız Google ve Microsoft gibi devler de dahil olmak üzere birçok uluslararası şirket veri işleme ve veri analizi içeren pozisyonlar için doktora derecesi olan adayları tercih ediyorlar.
Tıbbi ve Biyolojik Bilimler
Tıbbi ya da biyolojik bilim dallarında yapılan doktoralarda edinilen teknik laboratuvar deneyiminin değeri, ilaç şirketlerini yaşam bilimleri doktorası olan adayları tercih etmeye itiyor. Ama baktınız ki ömrünüzü laboratuvarda geçirmek istemiyorsunuz, ürün ya da proje yöneticiliğinden danışmanlığa, bilimsel yazarlıktan bilimsel dergi editörlüğüne kadar uzanan seçenekler mevcut. Bilimsel dergilerin ve tıbbi makale yazımı üzerine uzmanlaşan şirketlerin çoğu genelde doktora derecesi olan adayları editör ya da yazar olarak işe alıyor. Çoğu ülkede doktora mezuniyetinin en önemli ön koşullarından biri makale yayımlamak olduğu için doktora mezunları editörlük için gereken bilimsel yazı yazma tecrübesinin temellerini kazanmış oluyor.
Eğer işin daha işletme ve yönetim kısmında olmak isterseniz, sağlık sektörüne danışmanlık da yapabilirsiniz. Doktora sürecinde edinilen bağımsız araştırma yapma ve düşünme yeteneği ve araştırma sonuçlarını küçük ve büyük ölçekli gruplara sunabilme becerisi bu tip rollere önemli katkılar sağlıyor. Bunlara ek olarak, ilaç şirketlerinde ürün veya proje yöneticisi gibi daha idari fakat bilimsel bilgi de gerektiren rollerde de yine doktorası olan adaylar tercih ediliyor.
Bilişsel ve Davranışsal Bilimler
Bilişsel ve davranışsal bilimler, sinir bilimi ya da deneysel psikoloji gibi alanlarda yapılan doktoralar hem insan davranışı hem de makine öğrenmesi ve yapay zeka üzerine uzmanlık kazandırabiliyor. Eğer daha çok insan davranışı odaklı araştırmalar yaptıysanız, büyük bilişim şirketleri kullanıcı ve tasarım araştırması rollerine bu alanlarda doktora yapmış adayları alıyor. Benzer şekilde, bilişsel ve davranışsal bilimlerde yapılan doktoralar pazar araştırması gibi tüketicilerin fikirlerini ve davranışlarını araştıran alanlarda da oldukça yardımcı oluyor.
Eğer doktora sürecinde daha çok makine öğrenmesi ya da yapay zekaya odaklandıysanız, çoğu teknoloji şirketi algoritma tasarımı ya da makine öğrenmesi ile veri analizi gerektiren rollerde doktora seviyesinde eğitim almış adayları tercih ediyorlar.
Sosyal Bilimler
Merak etmeyin, sosyal bilimleri unutmadık! Sosyoloji ya da iktisat gibi alanlarda yapılan doktoralar istatistik ve veri analizi odaklı olabildiği gibi, toplumsal davranışın ve tüketici davranışının anlaşılmasına da katkı sağlayabiliyor. Ayrıca politik ve toplumsal kararların verilmesinde de sosyolojik ve iktisadi araştırmalar önemli bir rol oynuyor. Bu alanlarda doktora yapan adaylar eğer istatistik ve veri analizi gibi alanlara yönelmek istiyorlarsa kullanıcı ya da pazar araştırması pozisyonlarında iş bulmak doktora derecesiyle yine kolaylaşıyor. Eğer daha ziyade sosyal konulara odaklanmak istiyorlarsa kamusal ya da kar amacı gütmeyen kuruluşlarda çalışıp toplumsal politikaların şekillenmesine katkıda bulunabiliyorlar.
Her ne kadar uzun ve zorlu bir süreç olsa da, görüldüğü üzere doktora derecesi veri işlemeciliğinden bilimsel editörlüğe ve danışmanlığa kadar pek çok alanda iş olanağı sağlayabiliyor. Eğer doktora yapmak gibi bir hayaliniz varsa fakat aklınızda doktora sonrası için soru işaretleri varsa, doktora yapmak sizlere farklı kapılar açıp hem kişisel gelişiminize, hem de kariyerinize önemli katkılar sağlayacaktır.
Yazar: Seda Japp
Editörler: Nazlı Ayhan, Bilge San
GÖRSEL KAYNAK:
https://pxhere.com/en/photo/878690 CC0 Public Domain
GÜNCEL YORUMLAR